کد مطلب:27808 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:229
گردآوری و دسته بندی انبوه نقل ها و گزارش های بسیار فراوان در این زمینه، نشان دهنده آن است كه نقل ها چهار گونه اند: 1. برخی گزارش ها - كه بسیار فراوان اند -، بدون تصریح بر زمان وقوع حادثه، در پایان نقل آورده اند كه مولا فرمود: یكی از بت ها را پرتاب كردم كه مانند شیشه خُرد شد. سپس فرود آمدم و من و پیامبر خدا از یكدیگر سبقت می جستیم تا در خانه ها پنهان شویم، مبادا كسی ما را ببیند.[2]. 2. گزارش دیگر، گویای این است كه حادثه در شب خروج پیامبر خدا از مكّه انجام گرفته است.[3]. 3. در گزارشی دیگر تصریح شده است كه پیامبر خدا، همراه امام علی علیه السلام از خانه خدیجه علیها السلام به راه افتاده اند و پس از شكستن بت ها بازگشته اند.[4]. 4. نقل آخر تصریح دارد كه این حادثه در جریان فتح مكّه بوده است.[5]. سه دسته اوّل گزارش ها نشان می دهد كه حادثه باید قبل از هجرت و در اوج خفقان و اختناق مشركان اتّفاق افتاده باشد و گمان قوی نیز همین را تأیید می كند، اگر چه بعید نمی نماید كه حادثه دو بار اتّفاق افتاده باشد؛ یعنی پیامبر خدا در آن هنگامه هول و هراس و در فضای تاریك قبل از هجرت، این حركت بزرگ و شرك زدا را همراه علی علیه السلام انجام دادند و طبیعی می نماید كه مشركان - كه مكّه، مسجد الحرام و كعبه را در اختیار داشتند -، دگربار، بت ها را بر جای نهاده و كعبه را آلوده باشند و آن گاه در فتح مكّه، برای آخرین بار، این حركت عظیمْ تكرار شده باشد. برخی از محدّثان و عالمان، این تعدّد را احتمال داده اند. علّامه مجلسی كه در جایی از بحار الأنوار، گزارش های مربوط به فتح مكّه را آورده، در جایی دیگر، به نقل های دیگر اشاره كرده و نوشته است: اما این كه شكستن بت ها در فتح مكّه بوده باشد، از این حدیث و نیز بیشتر احادیث وارد شده در این موضوع، استفاده نمی شود؛ بلكه صراحت برخی احادیث و ظهور برخی دیگر، گواه وقوع آن پیش از هجرت است. پس می توان با قول به تعدّد واقعه، میان اخبار، جمع كرد.[6]. احمد بن محمّد بن علیّ بن احمد عاصمی (م 378 ق) از ادیبان و عالمان قرن چهارم خراسان، در كتاب ارجمند زین الفتی فی شرح سورة «هل أتی» نیز این احتمال را داده است.[7].
نقل های این حادثه بس فراوان است. به گفته علّامه عالی قدر، عبد الحسین امینی،[1] پیشوایان حدیث و تاریخ، آن را گزارش كرده اند، بی آن كه در سندهای آن خدشه كنند و در نقل آن، تردید روا دارند. آنچه اندكی كاوش می خواهد و نیازمند تحقیق و تفحّص و روشن سازی است، زمان وقوع حادثه است.